PARACHUTIST JITS BAKKER NA DIEFSTAL TERUG OP HEILIGE GROND

DE BILT - In de nacht van dinsdag 7 op woensdag 8 maart jl. werden er twee herdenkingsmonumenten gestolen voor het Airborne museum in Oosterbeek. De sculptuur ˈDe Parachutistˈ van kunstenaar Jits Bakker werd op brute wijze ontvreemd, evenals de bronzen adelaar van het RAF-monument. Beide monumenten waren een eerbetoon aan de gesneuvelde geallieerde soldaten die hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid. Deze week is een nieuwe variant van ˈDe Parachutistˈ teruggekeerd.

De diefstal schokte de samenleving, temeer omdat de bronswaarde van de emotioneel beladen beelden verwaarloosbaar is. Lang was de hoop gericht op het terugvinden van de sculpturen, maar helaas zijn de dieven niet tot inkeer gekomen. De erfopvolger van Jits Bakker, zijn zoon Tibo van de Zand, heeft een vergelijkbaar model in het historische atelier gevonden van ˈDe Parachutistˈ, waardoor deze nu - voor de aanvang van de Airborne herdenking - kan worden geplaatst op de oorspronkelijke locatie voor het Airborne museum.

De in Renkum geboren Jits Bakker maakte de Slag om Arnhem van dichtbij mee. Niet alleen werd de vader van de jonge kunstenaar gefusilleerd door de bezetter, ook verloor hij een aantal vrienden. Tot slot van ramp bleef er van zijn ouderlijk huis na de bombardementen niets meer over. Over de oorlog zei hij: “De gebeurtenissen van september 1944 staan nog steeds op mijn netvlies gebrand. Ook rondom mijn ouderlijk huis was het een bloedbad. Gewonden, rondvliegend puin, vallende granaten, bommen; die indruk draag je je hele leven met je mee”. 

In 2022 won een grotere variant van het beeld de Landelijke Buitenkunstverkiezing, georganiseerd door Radio 4 (NPO KRO-NCRV). Kunstexpert Geert Pruiksma noemde het een prachtig, maar ook emotioneel beladen beeld. “Elke finalist had wat mij betreft mogen winnen, want er zat prachtig en aansprekend werk tussen, maar ˈDe Parachutistˈ raakte me extra. Zo’n jongen van achttien jaar die dan neerdaalt in de hel die Nederland toen was. Om volstrekt onbekende mensen te bevrijden, met gevaar voor eigen leven. Vormgegeven door iemand die dat zelf gezien heeft, en zelf geleden heeft in de oorlog en maar een paar jaar jonger was dan die parachutist. De figuur oogt kwetsbaar en eenzaam, zo in zijn eentje tijdens zijn val. Miljoenen zagen en zien, ervaren en ondergaan bezetting en bevrijding. De in brons gegoten hoogstpersoonlijke herinnering van Jits Bakker is tevens een universele ode aan alle bevrijders.”, aldus Pruiksma.

Een groot gedeelte van zijn levenswerk van Jits Bakker is ondergebracht in de Stichting Jits Bakker Collectie, die zijn intellectuele oeuvre beheert en toegankelijk maakt voor het publiek.