‘Doe geen aanvraag WMO als je het zelf kunt betalen’

DE BILT Wethouder WMO en Zorg & Welzijn Krischan Hagedoorn doet verder een dringende oproep om solidariteit aan de bewoners; doe geen aanvraag WMO als je het zelf kunt betalen.” Wethouder Hagedoorn ziet de laatste jaren een aantal verschillende zaken gebeuren. “Als we kijken naar WMO-middelen in het algemeen, zoals rolstoelen en voorzieningen in huis, dan zien we dat die steeds moeilijker te verkrijgen zijn of een lange levertijd hebben. Bovendien is er een enorme krapte op de arbeidsmarkt waardoor het heel moeilijk is om aan de juiste mensen te komen voor huishoudelijke hulp, verpleging, dagbesteding en begeleiding. Als derde speelt het door de overheid ingestelde abonnementstarief van € 19,00 een belangrijke rol. Dat maakt het voor alle inwoners mogelijk om gebruik te maken van gemeentelijke hulp in het kader van de WMO.”

Vraag groter dan aanbod

En daar wringt nu precies de schoen. “De vraag is op dit moment groter dan het aanbod”, constateert Hagedoorn. “We zijn al een tijdje aan het monitoren wat er nu precies gebeurt en welke aanvragen er zijn gedaan. Daarom wil ik een oproep doen tot solidariteit.” Het komt nu namelijk voor dat er mensen op de wachtlijst staan die de hulp niet uit eigen middelen kunnen betalen, terwijl er mensen geholpen worden die dat wel zelf zouden kunnen betalen. “Mijn vraag aan de inwoners van De Bilt is; denk goed na of je het zelf kunt regelen of financieren. De kans bestaat namelijk dat als u een aanvraag doet die u eigenlijk best zelf kunt betalen, dat iemand niet geholpen wordt die dat eigenlijk juist heel hard nodig heeft.”

Streng aan de poort 

Met De Biltse Aanpak, die tot stand kwam in samenwerking met de raad, hanteert de gemeente De Bilt sinds twee jaar een strengere selectie ‘aan de poort’. “Op deze manier kijken we hoe we beter kunnen sturen op de inzet van middelen voor zorg en welzijn. Zo bieden we als gemeente alleen ondersteuning waar dit echt nodig is. Dat is dus alleen voor inwoners die niet zelfredzaam zijn, die niet met hulp van het eigen netwerk invulling kunnen geven aan hun leven, of die geen hulp kunnen betalen.” Ook zet de gemeente in op een stevig informeel veld. “We geloven in een samenleving waarin inwoners een beroep kunnen op doen op elkaar, op hun eigen sociale netwerk, op vrijwilligers en op professionals voor kortdurende hulp en ondersteuning voor advies, voorlichting, training, en dergelijke. Samen met maatschappelijke partners, waarbij iedereen bijdraagt vanuit zijn eigen rol en verantwoordelijkheid, delen wij de verantwoordelijkheid voor passende ondersteuning voor inwoners.”

Aanpak werkt

Deze Biltse Aanpak lijkt te werken. “We merken dat het aantal aanvragen wat stabiliseert. Dat is een goede ontwikkeling. Daarom geven we het nog een half jaar de tijd om te kijken of we het aantal aanvragen nog verder kunnen terugdringen, vooral de aanvragen van mensen die het eigenlijk zelf kunnen betalen.” Veel meer speling heeft de wethouder niet meer. “Mocht deze aanpak niet lukken, dan moeten we toch echt over stappen op andere maatregelen.” Het sociaal team van de gemeente De Bilt die de aanvragen in behandeling neemt, is erg servicegericht en gewend om door te vragen. Als tijdens een gesprek naar voren komt dat de betreffende inwoner de aanvraag best zelf kan betalen, dan verwijst het team graag door naar particuliere aanbieders waar men tegen betaling terecht kan. “De mogelijkheden zijn er dus we helpen graag verder, maar vragen daarbij wel om solidariteit.” Niet alleen in de gemeente De Bilt is het abonnementstarief van de WMO onderwerp van gesprek; ook landelijk ligt het abonnementstarief al langer onder vuur. “Als het goed is. wordt het abonnementstarief van de WMO per januari 2025 weer inkomensafhankelijk”, aldus wethouder Hagedoorn. 

Wettelijk geregeld

Wethouder Hagedoorn benadrukt dat de WMO wettelijk geregeld is en dat het dus iedereen vrij staat om een aanvraag te doen. “De WMO is er om mensen te helpen. Ik kan alleen maar een beroep op onze inwoners doen op een stuk solidariteit. Er zijn gevallen bekend waarbij mensen de door hen zelf betaalde huishoudelijke hulp opzegden om een goedkopere ondersteuning vanuit de WMO te krijgen. Daar is de WMO niet voor bedoeld! Gelukkig kent onze gemeente een sterk sociaal netwerk waarin mensen graag behulpzaam willen zijn. We willen een beroep doen op die behulpzaamheid en vragen iedereen dan ook om zoveel mogelijk zelf te organiseren als dat binnen de mogelijkheden ligt.” In juli 2023 besluit de gemeente of er aanvullende maatregelen nodig zijn om de tekorten in het Sociaal Domein verder terug te dringen. Maar ik hoop natuurlijk dat dat dankzij de solidariteit van de inwoners van De Bilt niet nodig is.” De wethouder is in elk geval positief en gaat uit van een goede afloop.

Robbert Roos

Het Sociaal Domein is bij veel gemeenten al jarenlang een grote kostenpost op de begroting. Sinds de decentralisatie in 2015 is dat aandeel alleen nog maar verder toegenomen. Ook de gemeente De Bilt heeft financiële tekorten in het Sociaal Domein. Om meer grip te krijgen op deze situatie gebruikt de gemeente De Biltse Aanpak.