Maansverduistering zichtbaar

Op 21 januari bij helder weer

In de vroege ochtend van maandag 21 januari vindt een totale maansverduistering plaats, die bij helder weer zichtbaar is in Nederland en België. De eclips begint rond 3:36 uur, en gedurende meer dan vijf uur is te zien hoe een hap uit de maan eerst groter wordt, totdat de maan ruim een uur lang totaal wordt verduisterd, waarna de hap uit de maan weer kleiner wordt.

Landelijk - Volgens Marc van der Sluys van hemel.waarnemen.com is de eclips bij mooi weer vrijwel in z’n geheel zichtbaar in onze streken. De maansverduistering eindigt om ongeveer
8:50 uur, een paar minuten nadat de maan onder de horizon is verdwenen.

Bij een maansverduistering beweegt de maan door de schaduw van de aarde. Tijdens de totaliteit van de eclips, tussen 5:41 en 6:44 uur, kan direct zonlicht het maanoppervlak niet bereiken. Rood zonlicht dat langs de aarde scheert wordt echter afgebogen in de aardatmosfeer en valt nog wel op de maan, waardoor deze niet helemaal donker is en een rode gloed vertoont. Dit verschijnsel wordt ook wel een Bloedmaan genoemd. De maan staat op dat moment circa 20° boven de westelijke horizon en is dus goed zichtbaar. Doordat de maan ‘s avonds in het perigeum staat, dicht bij de aarde, lijkt deze bovendien groter dan gemiddeld (ook wel supermaan genoemd). Om de maansverduistering te kunnen zien is het blote oog voldoende, al geeft een verrekijker of telescoop een wat duidelijker beeld.

Op dit moment is de weersverwachting voor maandagochtend matig, maar er is een kans dat de eclips tijdens opklaringen te zien is. Om ook nog wat slaap te krijgen geeft Van der Sluys de tip om eventueel alleen de eerste of tweede helft van de verduistering te gaan bekijken, bijvoorbeeld tot of vanaf het maximum rond 6:15 uur. Dan gebeurt hetzelfde als in het andere deel, maar dan in omgekeerde volgorde. Verder is het belangrijk om de komende dagen de weersverwachting in de gaten te houden. Maansverduisteringen komen gemiddeld meer dan tweemaal per jaar voor, en zijn overal op aarde zichtbaar waar de maan op dat moment boven de horizon staat. Bijna 40% van de maansverduisteringen deze eeuw betreft een totale eclips. In onze streken zit tussen twee totale maansverduisteringen waar ten minste het maximum zichtbaar is gemiddeld iets meer dan twee jaar.

De vorige totale maansverduistering die in Nederland en België redelijk zichtbaar was vond plaats op 27 juli vorig jaar, en de volgende is op 7 september 2025, al kunnen we dit jaar op 16 juli, op 28 oktober 2023 en op 18 september 2024 minder indrukwekkende gedeeltelijke maansverduisteringen waarnemen.

De afbeelding toont het verloop van de maansverduistering, gezien vanuit Nederland en België. De donkere gebieden zijn de kernschaduw en de minder donkere bijschaduw van de aarde.