Nieuw boek over werk Kees Boeke

Bilthoven - Jos Heuer en Henk Willems zijn beiden voormalig docent van de Werkplaats in Bilthoven. De Werkplaats werd in 1926 opgericht door Kees Boeke, een natuurkundig ingenieur die naast het oprichten van een school, baanbrekend werk verrichtte op het gebied van de zogeheten Tiendesprongen. In 1959 verscheen in Nederland het boek van zijn hand ‘Wij in het heelal, het heelal in ons‘. Wie was deze bijzondere man en welke schatten zijn er nog meer te ontdekken in het belangrijke werk dat hij verrichtte? Jos en Henk zochten het uit en schreven er een boek over getiteld ‘De Tiendesprongen, Reizen in ruimte, tijd en snelheid, een baanbrekend idee van Kees Boeke’.  

Door Leonie Kapiteyn

De Tiendesprongen vormen de rode draad in het boek dat op 9 september zal verschijnen, maar wat zijn het precies, Tiendesprongen? “Kees Boeke ontdekte dat je in 40 stappen in machten van 10 van het kleinste atoom in het menselijk lichaam naar de diepste ruimte in het heelal kunt gaan” vertelt Heuer. “In die tijd was dat baanbrekend en eigenlijk is het nog steeds actueel. Het is hetzelfde principe dat we nu kennen als in- en uitzoomen met bijvoorbeeld Google”. Niet niks dus, sommige wetenschappers noemen de ontdekking zelfs ‘De nachtwacht van de natuurkunde’. “Het is bijzonder dat Bilthoven de bakermat is geweest van dit belangrijke werk dat later de basis werd voor veel andere natuurkundige studies” gaat Heuer verder. Samen met Henk Willems kreeg hij toegang tot de archieven van het werk van Kees Boeke. “Kees noteerde alles” vertelt Henk. “In de archieven vonden we talloze notitieboekjes, samenvattingen en memoires wat uiteindelijk weer een heel nieuw licht deed schijnen op de Tiendesprongen”. Het rijke archief gaf de voormalig docenten de mogelijkheid om gedegen onderzoek te doen naar het werk van Boeke en hier een rijk geïllustreerd boek over te maken. Daarbij kwamen zij ook mooi materiaal tegen over de Tiendesprongen toegepast op tijd en snelheid. “Alles bij elkaar zijn we zo’n drie jaar bezig geweest met dit boek. Het heeft even stil gelegen, door corona mochten we tijdelijk het archief niet in” vertelt Willems. De meeste informatie haalden ze uit de archieven van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis in Amsterdam. Dat is ook de plek waar op 9 september hun boek gepresenteerd zal worden. Het eerste exemplaar zal uitgereikt worden aan prof. dr. Robbert Dijkgraaf. Dijkgraaf is zeer bekend met het werk van Boeke, hij schreef in 2011 zelfs het nawoord in de herdruk van het oorspronkelijke boek. Bij de uitgever verschijnt nu een nieuwe heruitgave, tegelijkertijd met het boek van Heuer en Willems. “Kees Boeke wilde destijds de opbrengst van de publicaties over de Tiendesprongen ten goede laten komen aan de realisatie van zijn plan voor een Internationale Kindergemeenschap. In die geest willen wij bij het verschijnen van ons boek ook bekendheid geven aan de Stichting Ghana Schoolsupport” aldus Heuer. (www.ghanaschoolsupport.nl). Op 17 september om 16:30 uur is er een lezing over het boek in de Bilthovense boekhandel, dit gaat op inschrijving. De medewerkers van de Werkplaats zullen allemaal een gratis exemplaar van het boek krijgen, om het gedachtengoed van Kees Boeke ook op de Werkplaats in ere te houden.