[Jonge specht] redt het niet

12 juni 2020 om 12:37

Kootwijkerbroek lijkt wel het dorp van de vogelnesten. Na een erf vol nestkasten in april bij Henk Kampert aan de Kruisweg maken we opnieuw kennis met een plaatselijke vogelliefhebber: Gijs van Kruistum. De brede houtwal waarover hij schreef, haaks op de Puurveenseweg, is van zijn buurman, maar Gijs heeft hem vol gehangen met mezenkastjes.

Ook bij zijn huis hangen mezenkastjes plus een mandvormig nestje voor een winterkoning, dit voorjaar opgehangen dus nog niet gebruikt. Een koolmezenkast pal voor het raam is wel gebruikt, daar zijn al jongen uitgevlogen. ,,Ze nestelen één keer per jaar, ik zie nooit dat ze daarna nog een keer beginnen'', is de ervaring van de oplettende vogelliefhebber. ,,Eén keer heeft een winterkoning in een mezenkastje achter het huis gebroed en niet zo lang geleden zat er een roodborst in een oud merelnest hier onder in deze conifeer.”

Naast het huis controleert hij even een pimpelmezenkast; daar zat eerder een hommelnest in en dit jaar een pimpelmees. ,,De jongen zijn al uitgevlogen'', stelt hij vast, en dan, verbaasd: ,,Een stuk van het oude hommelnest zit er nog gewoon in.”

Vijf jaar geleden kwamen leden van een uilenwerkgroep twee steenuilenkasten plaatsen, één in een kromme els op de grond van Van Kruistum senior en één honderd meter verderop in de wal waar zoon Gijs op uitkijkt. De eerste is vanaf het derde jaar bezet. ,,Daar ging hij'', wijst de vogelliefhebber en hobbyfotograaf. ,,De uil zit nu ergens in die eik. Ze hebben jongen en dan vliegen ze ook overdag af en aan naar het nest. M’n vader had altijd veel last van mollen, maar sinds de uilen er zitten, is het over.” Inderdaad is bekend dat steenuilen soms mollen vangen.

Nu laten de uiltjes zich niet zien, maar zodra Van Kruistum om de hoek is verdwenen, komen ze weer aanvliegen, vergezeld van opgewonden merels. Geen wonder. ,,Pas vond ik de geplukte resten van een volwassen merel in het nest”, vertelt Gijs. De andere uilenkast is nog steeds niet bezet, maar in de koolmezenkast in dezelfde boom is wel gebroed. Totdat het mis ging.

,,We zagen hier regelmatig een specht, maar dinsdag hoorden we ook een jonge roepen en woensdag een tweede. Even later zagen we ze samen met de moeder in die boom zitten.” Ergens in de wal moet een zelfgemaakt nest hebben gezeten, maar de Kootwijkerbroeker heeft niet kunnen ontdekken waar. ,,Op een morgen hoorde ik opeens gehamer en zat het spechtenvrouwtje op de mezenkast in te hakken. Er zaten jongen in, al een paar dagen. Ik aarzelde: zal ik de specht haar gang laten gaan? Maar ze had het vlieggat al aardig uitgehakt, dus heb ik een plaatje van lood gemaakt om de ingang te beschermen.''

SPECTACULAIR ,,Het was er echter nog niet van gekomen dit plaatje op het huisje te maken'', vervolgt Gijs. ,,Toen zag ik de volgende dag de specht weer bezig. Ik dacht: ik ga dit even filmen en dan bevestig ik het plaatje erop. Toen ik bezig was het statief op te zetten, sprong er opeens een dikke Vlaamse gaai bij de specht op z’n nek. De specht maakte dat hij wegkwam en vervolgens haalde de gaai het nest leeg.”

Een spectaculaire waarneming en tja, het is de natuur, maar Gijs wil voor volgend jaar toch maar een metalen ring om de vliegopening van de nestkasten maken. Intussen troost hij zich met de gedachte dat er op zijn erf evengoed nog wel zo’n twintig jonge mezen uitvliegen: van de dertien kastjes zijn er elk jaar wel vijf of zes bezet.

Hoe verging het de spechten intussen? ,,Ik ben de afgelopen twee dagen niet thuis geweest'', zegt de vroegere verswarenhandelaar die nu voor een notenhandel rijdt. ,,Dus ik heb ze al even niet gezien.” Ook nu zijn de spechten te zien noch te horen. Opeens valt het oog van de vogelliefhebber op iets wat op het straatje langs het huis ligt. Hij bukt zich en pakt… een dode jonge bonte specht. In zijn onervarenheid tegen het raam gevlogen. Het leven van jonge vogels is vol gevaren.