Druk verlichten op de jeugdzorg

De Bilt Vanaf 2015 heeft de overheid de jeugdzorg gedecentraliseerd en is iedere gemeente verantwoordelijk voor de eigen jeugdzorg. Helaas is met het herverdelen van de verantwoordelijkheden niet het beoogde geld ook meegekomen. Tel daarbij op de toegenomen vraag naar jeugdzorg in combinatie met de krapte op de arbeidsmarkt en je begrijpt waarom vele gemeenten in Nederland worstelen met de toegenomen uitgaven voor jeugdzorg, zo ook de gemeente De Bilt. 

Astrid van Walsem

Wethouder Van de Veerdonk: “We zien een toename in de specialistische zorg en dat brengt hogere uitgaves met zich mee, simpelweg, omdat de tarieven voor deze zorg hoger liggen. Daarnaast hebben wij in het algemeen te maken met gestegen loonkosten, indexeringen en inflatie. Verder hebben wij door de toegenomen vraag naar jeugdhulp meer mensen nodig die snel een diagnose kunnen stellen. Dit alles bij elkaar heeft ervoor gezorgd dat de uitgaven van de jeugdzorg over het beschikbare budget in 2023 zijn gegaan. Wel heeft het CJG (Centrum Jeugd en Gezin) de wachttijd van een diagnose tot behandeling terug kunnen brengen naar bijna nul. En daar ben ik erg blij mee.”

Gemeenten werken bij het inrichten van de zorg rond kinderen samen met de scholen. De samenwerkingsverbanden van scholen krijgen vanuit de wet Passend Onderwijs ook middelen voor zorg, waarbij ze zelf mogen bepalen hoe ze dat uitgeven. Daarnaast krijgen scholen vanuit de rijksoverheid, ministerie van OCW, een ‘lumpsum’. Deze gelden kunnen ook worden ingezet voor kinderen met een ‘rugzakje’. Hiermee worden kinderen bedoeld die extra aandacht nodig hebben vanwege aandachts- en concentratiestoornissen bij het leren en het onder de knie krijgen van schoolvaardigheden. “Waar de hulp van de CJG begint – begeleiding buiten de school - en wanneer dit onder het takenpakket van de school valt, is soms nog een grijs gebied waar school en jeugdzorg dit goed dienen af te stemmen”, aldus de wethouder.

Wethouder Van de Veerdonk: “Wij zien een toenemende prestatiedruk bij kinderen die zij voelen vanuit school en van ouders, maar we zien ook de druk van sociale media toenemen, denk hierbij aan het perfecte plaatje dat je altijd voorgeschoteld krijgt. Dan is er het pesten via social media en de mobiele telefoon, afsluiting, de vereenzaming en de impact van echtscheidingen. Ook hebben de lockdowns in coronatijd significante sporen achtergelaten in de sociaal emotionele ontwikkeling van jongeren. Ook de toegenomen armoedeproblematiek speelt een rol.”

De Bilt loopt redelijk in de pas met de rest van Nederland wanneer het gaat om het percentage kinderen, 11%, dat enige vorm van jeugdzorg gebruikt. Uitschieters in De Bilt liggen op het gebied van complexe scheidingen en de opvang van AMV’ers (Alleenstaande Minderjarige Vreemdeling) met een oorlogstrauma. De gemeente De Bilt heeft deze groep opgenomen toen Ter Apel niet in hun zorg kon voorzien. 

Wethouder Van de Veerdonk: “Om goed zicht te krijgen op de vraag naar jeugdhulp zoeken wij de regionale en de lokale samenwerking op. Wij trekken de banden aan met ons netwerk zoals met de huisartsen, scholen, maatschappelijk werkers, CJG en met de zorgaanbieders. Zo proberen wij waar het kan ‘zo thuis mogelijke hulp’ te verlenen, omdat gebleken is dat ‘zorg met verblijf’ niet goed is voor het welzijn van jongeren en daarnaast erg duur. Hierdoor hebben wij wel meer uitgaven op ambulante zorg en pleegouders.”  

De gemeente heeft samen met de gemeenten Zeist, Bunnik, Wijk bij Duurstede en Utrechtse Heuvelrug langlopende contracten met zorgverleners die eind 2024 aflopen. Deze contracten worden volgend jaar onder de loep genomen. 

Wethouder Van de Veerdonk: “Vorige week was in het nieuws dat de jeugd steeds minder beweegt, daar maak ik mij zorgen over. Weinig bewegen werkt door in je mentale gesteldheid. Een gezonde geest zorgt voor een gezond lichaam. Een gezonde lunch vanuit huis of het beschikbaar stellen van gezonde maaltijden op school helpt hierbij. Ook kunnen supermarkten hierbij helpen door de gezonde keus aantrekkelijker te maken. Wat mij betreft komt er snel een suikertaks. Al deze stappen samen kunnen gedeeltelijk de druk op de jeugdzorg verminderen. Verder zie ik het als een gedeelde verantwoordelijkheid tussen gemeente, scholen, huisartsen, ouders en het CJG. Het is onze verantwoordelijkheid om onze jongeren optimaal te ondersteunen. Het gaat om hún toekomst. “