Kerst met een Macedonisch tintje

Naast de voordeur staat een grote opblaasbare sneeuwpop die iedereen vriendelijk welkom heet. Binnen tikken de rode kerstballen zachtjes tegen de ruit en in het midden van de knusse woonkamer staat de kerstboom te stralen.

Bilthoven - Jagoda Pavleska (1980) uit Macedonië woont samen met het haar man en twee kinderen al twaalf jaar in Nederland. In het begin moest Jogoda erg wennen. ‘Ik miste de gezelligheid uit mijn dorp. Als er rook uit de schoorsteen komt, wist je dat iemand thuis was. Dan gingen wij altijd even bij elkaar langs. We bleven nooit lang, maar het gaf mij altijd een fijn gevoel. In Nederland moet iedereen altijd eerst zijn agenda pakken.’

Twee keer Kerst

‘In Nederland vieren wij Kerst twee keer. Eerst op de Nederlandse manier waarbij wij gezellig samen eten en met z’n allen bij de kerstboom zitten. De kinderen mogen langer opblijven en iets meer snoepen. Ook kleden wij ons feestelijk zoals het hoort.

Andere kalender

De orthodox katholieke kerk in Macedonië volgt de Juliaanse kalender waardoor kerst 14 dagen later plaatsvindt dan in Nederland, waar jullie de westerse (gregoriaanse) kalender volgen. Zodoende valt kerst bij ons op zeven en acht januari 2018 en er gaat een periode van vasten aan Kerstmis vooraf. Daar beginnen wij mee op 28 december.

We eten dan geen vlees en eieren meer en vette dingen. We eten veel met olie en water, maar we mogen wel vis, groente en fruit eten. Een typisch Macedonisch gerecht is rijst gewikkeld in zuurkoolbladen. Het ziet er prachtig uit en is heerlijk.’

Badnik

‘Badnik is onze naam voor kerstavond en valt op zes januari. Deze dag gaan de kinderen langs de deuren waar ze liedjes zingen en hiervoor als bedankje groente, fruit zoals kastanjes en appels krijgen. De vrouwen blijven thuis om het speciale brood te bakken waar zij een muntje in verstoppen en beginnen dan met de voorbereiding van het diner voor die avond. ‘s Avonds slaat de man in huis drie kruisjes en zegent hiermee het eten dat op tafel staat. Daarna breekt hij het brood in stukken. Het eerste stuk is voor God, het tweede stuk is voor het huis en daarna wordt het brood gedeeld in volgorde van oud naar jong. Degene die de munt vindt, krijgt een jaar vol geluk, voorspoed en rijkdom.

Hazenslaapjes

Na afloop van de maaltijd ruimen wij de tafel niet af, want in de nacht kan God langskomen om de bereide maaltijd te nuttigen. Het is die nacht ook de bedoeling dat je niet in diepe slaap valt, maar hazenslaapjes doet. Op eerste kerstdag gaan wij ‘s ochtends naar de kerk waar de pastoor het vasten opheft door het uitdelen van een lepeltje wijn en brood. Daarna groeten wij de hele dag de mensen die wij tegenkomen met “Jezus, is vandaag geboren” en daar antwoordt iedereen op “Ja, Jezus is geboren.”

door Astrid van Walsem